40 години од смртта на Никола Бадев

На 25 септември се навршуваат 40 години од смртта на бардот на македонската народна музика, големиот Никола Бадев. Роден е во селото Глишиќ на 8 август 1918 година во земјоделско семејство. Со неполни 10 години започнал скришум да свири на виолина, а во неговите почетоци во музичката наобразба многу му помогнал неговиот вујко Васил Неделков, кој пак самоуко свирел на неколку музички инструменти.

Уште како млад, како и поголемиот дел од младите луѓе, го сакал многу спортот, особено фудбалот, а во фудбалскиот клуб “Југославија“, игра на местото десно крило. Никола се оженил релативно млад и во бракот со Милка имаат три деца: Ристо, Роска и Сузана. Воениот рок го служи како војник на старата југословенска војска, каде го затекнува и почетокот на Втората светска војна. Бил симпатизер на НО движење, а во редовите на НОВ се вклучува во септември 1944 година како борец-болничар во Втората македонска ударна бригада.

По завршувањето на војната Никола завршил курс за медицински техничари и болничари и се вработил како санитарен инспектор-хигиеничар во Кавадарци. Во Кавадарци и пошироката околина Никола Бадев веќе бил познат како пеач, а неговиот убав и пријатен мекамлиски глас, многумина кавадарчани сакале да го слушнат на свадбите и другите организирани забави и другарски вечери во Кавадарци.

По освојувањето на првото место на Фолклорниот фестивал во Скопје (1948) година, Никола Бадев оставил многу силен впечаток кај големиот македонски етномузиколог и мелограф Васил Хаџи Манов. Со негова препорака и по негова сугестија Никола ја започнал својата професионална кариера како пеач и инструменталист на тамбура во 1950 година. Набргу потоа тој станал и член на Народниот оркестар, а нешто подоцна и негов раководител. Забележан од тогашните познати македонски етномузиколози Никола Бадев набргу станал и член на Државниот ансамбл за народни песни и игри “Танец“ од Скопје, со кого го афирмирал македонскиот мелос ширум светот. За потребите на Радио Скопје Никола Бадев има снимено повеќе од 500 македонски народни песни, меѓу кои и антологиските:“ Збогум мајко, јас отидов“, “Ој Јано Јано“, “Параходот ми пристигна“, “Тешка беше нашата разделба“, “Билјана платно белеше“, “До три ми пушки пукнаа“, “Ферман дојде џанам од Стамбола“, и др. Никола има снимено дуети со Анка Гиева, Васка Илиева, Есма Реџепова, Благој Петров-Караџуле, Александар Сариевски и др.

Својата прва грамофонска плоча Никола Бадев ја сними за продукцијата за грамофонски плочи “Југотон“, а тоа беше песната: “Тешка беше нашата разделба“. Никола Бадев е една исклучителна појава во во интерпретирањето на македонската народна песна. Тој беше и остана човек од народот и негов исклучителен претставник. Со неговото вклучување во ансамблот на Радио Скопје му овопзможи на овој талентиран народен пеач да го изгради и култивира својот исклучителен глас. Во тоа нешто многу му помогнаа етномузиколозите Васил Хаџи Манов и Живко Фирфов, со што успеа да го издигнат до највисок степен афирмирањето на изворниот народен мелос.

За време на својата долга и плодна кариера Бадев добитник на голем број награди и признанија, меѓу кои и тиражните сребрена и златна плоча на РТВ Белград. Никола Бадев умре во Скопје на 25 септември 1976 година на 58 годишна возраст.

Мики Камчевски

(ВИДЕО) Документарна емисија за Никола Бадев